donderdag

Goeie ( vrij-) dag, Bach ....


Muziek.
Waar zouden we zijn zonder muziek?
Muziek laat je dansen, glimlachen, huilen, nadenken,bewegen, verwonderen, ja,  noem maar op.
Muziek.
Het raakt je ziel.

Bij ons thuis klonk altijd muziek.
Live. En niet alleen op zondag.
Een Pa die op zijn Hammond orgel, viool,banjo, pianola, luit, trompet, accordeon, trekzak, hobo of citer speelde.  Ja, ons Pa kon er wat van..
Een zingende Ma.
Twee broers die er dagelijks mee bezig waren;  numero Un op orgel en accordeon, en, numero Dos op klarinet. 
En, Tres, 'lest best'  het nakomertje op de sopraan-fluit.
Con quotro oscilación parásita pavimetator el pasa  vanadio allegarsa.
( Ofwel: Met vier jaar floot ik alle stratenmakers van straat. ) 
De liefde voor muziek werd ons met de paplepel ingebracht...

Het was een vrolijke bedoening.
Meestal.
Want oefenen , oefenen en oefenen tot je paarse stippen zag was de andere kant...
Fluit werd ingewisseld voor óók Hammond, alt-fluit, trompet en gitaar.
Oja, ook een alt-sax vloog nog even door mijn vingers.
Maar dat was toen.
En toen is heel wat jaar gelêe...

Inmiddels is er één en ander veranderd.
Pa en Ma begeleiden al een decenniaatje of twee  '  't Hemels Engelen Koor '.
Broer ' Un ' zingt volgens mij alleen nog onder de douche en heeft zijn orgel en accordeon in de wilgen gehangen.
Broer  'Dos'  klarinettetterd er nog vrolijk op los. Al dan niet met zijn eigen family-band. Maar alleen op zondag, want doordeweeks dirigeert fluit hij zijn hoogste lied tussen de warme broodjes brownies...
Mijn fluit staat - heul charmant -  ter decoratie op mijn bureau.
Mijn gitaar staat  - heul klassiek -  in de hoek van mijn 'living'. ( Na een mislukt vogelnestje tijdens de gymlessen van mijn pabo-opleiding én een verkeerde vingerzetting heb ik mijn schone Spaanse niet meer aangeraakt. De akkoorden klonken niet meer akkoord oké en ik ben allergisch voor valsche toonen.)
Maar muziek hoor je nog steeds in huize Salty.
Lang leve de cd-speler.

Muziek in alle soorten. Van klassiek tot pop. Van rap tot zydeco.
Van blues tot rock. Van Daniël Lohues tot Led Zeppelin.
Trouwens, black gospel vind ik ook he-le-maal  'Jezus-mooi'. 
Over Jezus gesproken - komt wel mooi van pas, zo rond Pasen - ,  die heeft ook al heel wat componisten tot fraaie muzikale werken gezet...
Neem nu Bach.
Bach, één der grootste composers ter wereld,  heeft hemelsmooie passionele muziek op notenschrift gezet.

Dit weekend staat natuurlijk vól met Passie.
Johannes, Lukas, Markus en Matthëus. Vier mannen evangelisten die 2000 jaar geleden al vol passie waren.
En even later kwam Bach om het hoekkie kijken en dacht...  'Hee... Passie...Dat ligt me wel. Daar ga ik wat mee doen... '
Want Bach was ook een en al passioneel. Dat kun je allemaal wel lezen in de Wikipedia...
Maar afgezien van passie was Bach ook een man van symboliek.  ( Die twee gaan vaak samen. )
Bach ging op een mooie goede vrijdag aan 't werk, rekende en tekende de noten op de juiste regel en zie daar: de Matthäus-Passion rolde uit zijn ganzeveer kroontjespen.

Die Bach, hij groef dieper dan de oppervlakte. Zijn werken zitten vol met symbolische lagen.
De mathematische proporties die er in zijn ontdekt, lijken voort te komen uit een aangeboren gevoel voor verhoudingen, een muzikaal timmermansoog.
Het getal was voor hem toch zeker een vormende kracht.
Kijk maar eens  naar het stuk in de Matthäus-Passion *  waarin Jezus voorspelt dat hij verraden zal worden.
Twaalf apostelen reageren nogal verontwaardigd; 'Herr bin ich's ?  Het woord  'Herr' klinkt niet twaalf, maar elf keer in het koor, omdat er elf trouwe discipelen zijn.  Het klinkt bovendien driemaal in sopraan, alt en tenor en slechts twee keer in de bas: de verrader Judas heeft in de passiemuziek immers een basstem.
Later gooit Judas uit wroeging de dertig zilverlingen waarmee zijn verraad is beloond in de tempel, maar de hogepriesters kunnen het niet aannemen omdat het bloedgeld is. De begeleidende baslijn ( basso continuo ) bevat precies dertig noten op de zin ' Es taught nicht, das wir sie in de Gotteskasten legen.'
De woorden worden soms plastisch uitgebeeld in de muziek. Wanneer bijvoorbeeld de tekst gaat over het kruis, beschrijft de melodische lijn de beweging van het kruisteken.
Vaker nog wordt de tekstuitdrukking geïntensiveerd in het verlengde van de natuurlijke spraak.
Een musicus kan daarin veel verder gaan dan een redenaar die een voordracht houdt. Grote sprongen in de melodie, lang aangehouden tonen, een diepe zucht: muziek is in staat verder te reiken dan met gewoon spreken mogelijk is.
Het diende allemaal om de gemoederen te bewegen en de ziel te raken.

Muziek.
Het raakt mijn ziel. Ik kan niet zonder.

1 opmerking:

Sjoerd zei

Gelovig ben ik niet, dus paasmuziek is aan mij niet besteed. Maar muziek is er wel altijd. Al gaat mijn voorkeur toch uit naar de jaren na 1961.